Świat planet

Centralnym ciałem Układu Słonecznego jest Słońce.

Wokół niego krążą ciała niebieskie: planety, planety karłowate, księżyce planet, planetoidy, meteoroidy, komety.
Planety to ciała niebieskie, które obiegają Słońce, nie są satelitą innego ciała, mają wystarczająco dużą masę, by przybrać kształt kulisty i oczyściły swoje otoczenie z innych drobnych ciał. W kolejności od Słońca są to: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran i Neptun. Cztery pierwsze to planety skaliste. Merkury przypomina wyglądem ziemski Księżyc, praktycznie nie posiada atmosfery, jest najmniejszą planetą. Wenus jest otoczona bardzo gęstymi chmurami. Panuje na niej bardzo wielka temperatura i ciśnienie. W krajobrazie Marsa dominują pustynie. Cztery ostatnie planety to gazowe olbrzymy. Największą planetą jest Jowisz, złożony głównie z wodoru i helu. Saturn posiada charakterystyczne pierścienie składające się z ogromnej liczby kamieni i skał. Uran posiada oś obrotu nachyloną pod kątem ok. 90°, obiega Słońce jak tocząca się beczka. Neptun jest najdalszą planetą, swoją błękitną barwę zawdzięcza dużym ilościom metanu.
Księżyce planet to naturalne satelity obiegające planety (z wyjątkiem Merkurego i Wenus).
Planety karłowate to ciała niebieskie mniejsze od planet, nie spełniające definicji planety np. Pluton.
Planetoidy to skaliste ciała niebieskie, z których większość obiega Słońce między Marsem a Jowiszem, oraz za Neptunem w tzw. Pasie Kuipera.

Meteoroidy to małe ciała niebieskie o średnicach mniejszych niż 10 m. Gdy takie ciało dostanie się do ziemskiej atmosfery spala się tworząc zjawisko zwane meteorem(spadająca gwiazdą). Gdy nie cała bryła ulegnie spaleniu i spadnie na Ziemię nazywamy ją meteorytem.
Komety to skalisto-lodowe bryły, wyglądające jak brudna kula śniegowo-lodowa. Gdy zbliża się do Słońca lody parują i uwalniają zamrożone w niej pyły – tworzy się warkocz komety. Chmura takich ciał niebieskich tworzy tzw. Obłok Oorta, otaczający Układ Słoneczny.
Zanim Mikołaj Kopernik ogłosił swoją teorię heliocentryczną, mówiącą o centralnym położeniu Słońca w Układzie Słonecznym i wyjaśniającą ruch planet obserwowany na sklepieniu niebieskim, obowiązywała teoria geocentryczna, stworzona przez Ptolemeusza. Wg niej centralnym ciałem Wszechświata była Ziemia, a wokół niej krążyły planety i gwiazdy. By wytłumaczyć skomplikowany ruch planet na sferze niebieskiej wprowadził pojęcie epicykli – małych okręgów, po których poruszają się planety, a środek epicyklu dopiero poruszał się po orbicie okołoziemskiej.

 

Układ Słoneczny – układ planetarny składający się ze Słońca i powiązanych z nim grawitacyjnie ciał niebieskich. Ciała te to osiem planet^[b], 173 znanych księżyców planet^[1], pięć planet karłowatych^[c] i miliardy (a być może nawet biliony)^[2] małych ciał Układu Słonecznego, do których zalicza się planetoidy, komety,meteoroidy i pył międzyplanetarny.

Zbadane regiony Układu Słonecznego zawierają, licząc od Słońca: cztery planety skaliste (Merkury, Wenus,Ziemia, Mars), pas planetoid składający się z małych skalistych ciał, cztery zewnętrzne gazowe olbrzymy(Jowisz, Saturn, Uran, Neptun) oraz drugi pas składający się z obiektów skalno-lodowych, tak zwany pas Kuipera. Za pasem Kuipera znajduje się dysk rozproszony, dużo dalej heliopauza i w końcu hipotetyczny obłok Oorta. Pięć obiektów zaliczonych do klasy planet karłowatych to: Ceres (największy obiekt w pasie planetoid),Pluton (do 24 sierpnia 2006 roku uznawany za 9. planetę Układu)^[3], Haumea, Makemake (drugi co do wielkości obiekt w pasie Kuipera) i Eris (największy znany obiekt w dysku rozproszonym).

Sześć z ośmiu planet i trzy z planet karłowatych mają naturalne satelity, zwane księżycami. Każda z planet zewnętrznych jest otoczona pierścieniami złożonymi z pyłu kosmicznego. Wszystkie planety, z wyjątkiem Ziemi i Urana (który zawdzięcza nazwę greckiemu bóstwu Uranosowi), noszą imiona bóstw z mitologii rzymskiej.

Szacuje się, że formowanie się i ewolucja Układu Słonecznego rozpoczęły się 4,6 miliarda lat temu, gdy na skutek grawitacyjnego zapadnięcia się części niestabilnego obłoku molekularnego rozpoczął się proces formowania Słońca i innych gwiazd. Układ wciąż podlega ewolucyjnym i chaotycznym zmianom i nie będzie istniał wiecznie w obecnej postaci. Za około 2–5 miliardów lat możliwe jest zderzenie Galaktyki Andromedy z Drogą Mleczną, a w ciągu około 5 miliardów lat Słońce powiększy wielokrotnie swoją średnicę, stając się czerwonym olbrzymem, co doprowadzi do zniszczenia planet skalistych, wliczając w to Ziemię. Następnie Słońce odrzuci swoje zewnętrzne warstwy jako mgławicę planetarną i przekształci się w białego karła, którego temperatura i jasność będą stopniowo spadać aż do całkowitej „śmierci” gwiazdy. Przypuszcza się, że Słońce następnie zmieni się w czarnego karła, jednak nie można tej teorii potwierdzić ani obalić, gdyż Wszechświat jest zbyt młody, aby powstały tego typu obiekty astronomiczne.